Niewyjaśnione przewlekłe bóle brzucha, biegunki, kurcze jelit mogą być oznaką nietolerancji fruktozy lub laktozy. Jest to ogromny problem, szacuje się, że dotyczy aż 30% społeczeństwa.
Badaniem zalecanym w pierwszym rzucie podczas diagnostyki nietolerancji laktozy i fruktozy jest test wodorowo-oddechowy. Wykrywa on produkty fermentacji jelitowej związanej z zaburzonym wchłanianiem tych cukrów – wodór.
Wodór jest wytwarzany w jelitach w procesie trawienia. Tam przenika do krwi, a wraz z nią dostaje się do pęcherzyków płucnych, skąd wydostaje się z organizmu z wydychanym powietrzem. Jego nadmierna ilość w wydychanym powietrzu mówi o zaburzeniach trawienia i wchłaniania fruktozy i laktozy.
W czasie badania pobiera się próbki powietrza wydychanego przez pacjenta. Najczęściej wykonuje się 3 pobrania: przed podaniem oraz 60 i 120 minut po podaniu do wypicia roztworu laktozy lub fruktozy. Wodorowy test oddechowy jest badaniem i bezbolesnym. U części pacjentów po podaniu roztworu fruktozy lub laktozy mogą odczuwać wzdęcia, ból brzucha lub oddawać luźne stolce. Test wymaga przygotowania: należy być na czczo, nie palić papierosów bezpośrednio przed badaniem, odstawić niektóre leki.
Nietolerancja laktozy może być spowodowana przez różne czynniki. W zależności od nich wyróżnia się postać trwałą lub przejściową. Badaniem mającym na celu rozpoznanie postaci jest test genetyczny. Dotyczy genu LCT, który jest odpowiedzialny za wydzielanie do jelita enzymu koniecznego do prawidłowego rozkładu laktozy.
Przeprowadzamy również diagnostykę i leczenie refluksu krtaniowo-gardłowego.
Zespół przerostu flory bakteryjnej jelita cienkiego (SIBO) jest zespołem charakteryzującym się wzrostem liczby lub/i nietypowym rodzajem bakterii w jelicie cienkim, które normalnie wystepują w jelicie grubym.
Niewyjaśnione wzdęcia, uczucie ciężkości w nadbrzuszu, bóle brzucha, nudności, wymioty, zaparcia i biegunki, odbijanie to tylko niektóre objawy mogące świadczyć o zespole przerostu bakteryjnego w jelicie cienkim (SIBO). Niestety bardzo często wyżej wymienione objawy nie są kojarzone z opisywanym schorzeniem. SIBO natomiast stanowi ogromny problem, gdyż szacuje się, że może dotyczyć nawet 22% społeczeństwa (1). Częstsze występowanie SIBO obserwuje się między innymi w zespole jelita nadwrażliwego (irritable bowel syndrome – IBS) (5,6), celiakii, chorobie Leśniowskiego-Crohna, mukowiscydozie, zaburzeniu sekrecji kwasu solnego – achlorhydrii (np. wskutek stosowania inhibitorów pompy protonowej), zespole krótkiego jelita, niedoborze sIgA (1,2,3) .
W warunkach fizjologicznych ilość bakterii jest różna w zależności od miejsca w przewodzie pokarmowym. Najmniejsza ilość bakterii występuje w żołądku, a ich liczba wzrasta w dalszych odcinkach przewodu pokarmowego. Prawidłowa flora przewodu pokarmowego pełni wiele ważnych funkcji,. Odpowiada między innymi za fermentację niestrawionych węglowodanów, produkcję witamin z grupy K i B oraz stymuluje układ odpornościowy (4,5).
Bakterie zasiedlające przewód pokarmowy możemy podzielić na trzy podstawowe grupy: korzystne dla organizmu gospodarza (np. Lactobacillus i Bifidobacterium; potencjalnie patogenne (np. Bacteroides, Escherichia coli, Enterococcus) oraz patogenne (np Clostridium, Staphylococcus, Pseudomonas) (7).
Na skład i rozmieszczenie bakerii w przewodzie pokarmowym ma wpływ wiele czynników mechanicznych i chemicznych.,takich jak: kwaśność treści żołądkowej, obecność enzymów trawiennych i kwasów żółciowych, stan motoryki przewodu pokarmowego, stan naturalnych barier anatomicznych. Zaburzenie tych mechanizmów może prowadzić do nadmiernego namnażania się flory bakteryjnej w górnych piętrach przewodu pokarmowego (7).
Narzędziem diagnostycznym, umożliwiającym wykrycie zespołu przerostu bakteryjnego w jelicie cienkim, jest wodorowy test oddechowy - HBT. Środek diagnostyczny rozkładany jest jest przez bakterie i wytwarzany jest wodór, stężenie którego mierzymy (wodór nie powstaje fizjologicznie w organiźmie człowieka).
Badanie trwa ok. 3 godziny. W czasie badania pobiera się co 20 minut próbki powietrza wydychanego przez pacjenta. Pierwsza próbka to tzw. próbka zerowa – pobierana na czczo. Potem pacjent wypija roztwór laktulozy i jest dalej obserwowany pod kątem wzrostu wodoru w wydychanym powietrzu. Wodorowy test oddechowy jest badaniem nieinwazyjnym i bezbolesnym. Test wymaga przygotowania.
PRZYGOTOWANIE DO BADANIA
Potwierdzenie zespołu SIBO umożliwia lekarzowi zastosowanie odpowiedniej terapii oraz profilaktyki
Piśmiennictwo